John Ronald Reuel Tolkien (ur. 3 stycznia 1892 roku w Bloemfontein w Oranii, zm. 2 września 1973 roku w Bournemouth w Anglii) − angielski filolog, wykładowca akademicki oraz pisarz, członek grupy Inklingów, najbardziej znany ze swych dzieł: Hobbita i Władcy Pierścieni. Ojciec czwórki dzieci oraz dziadek m.in. Simona Tolkiena, autora kilku powieści kryminalnych. Od połowy lat 60-tych twórczość Tolkiena stała się obiektem kultu, najpierw w USA, później zaś na całym niemal świecie. Niezwykłą popularność Władcy Pierścieni ugruntowała adaptacja filmowa autorstwa Petera Jacksona.